M8M

Anh A Đâm (33 tuổi, ở làng Vi Rơ Ngheo), chủ một homestay ở đầu làng, chia sẻ nhiều năm về trước rất ít người lui tới Vi Rơ Ngheo. Có chăng cũng chỉ là các cán bộ, giáo viên đến tuyên truyền, vận động. Thế rồi, cách đây vài năm, có một đoàn khách ưa xê dịch tìm đến làng. Họ ngỡ ngàng trước vẻ đẹp hoang sơ của Vi Rơ Ngheo, nên ngỏ ý muốn tìm hiểu cảnh đẹp cũng như văn hóa truyền thống ở đây. Người dân trong làng nhiệt tình dắt du khách đi tham quan, trải nghiệm.

Theo lời kể của mẹ tôi, bánh cúng ban đầu gọi là bánh cuốn, vì để đựng phần bột bánh, lá chuối dùng làm bánh phải cuốn thành hình ống tròn, dài cỡ tay người lớn. Còn với bánh cấp, trước đây có tên là bánh cặp vì thường hai cái bánh sẽ úp mặt vào nhau và bị cột bằng dây thật chặt. Mãi đến khi lớn lên, theo học chuyên ngành văn hóa dân gian, tôi mới có cơ hội tìm hiểu rõ ngọn ngành. Hóa ra đây là các loại bánh cổ truyền trong tín ngưỡng phồn thực của người Chăm từ xa xưa, được làm từ gạo nếp, một loại thực phẩm được đánh giá là tinh khiết trong tín ngưỡng của người xưa, để dâng cúng thần linh. Bánh cấp là loại bánh được gói theo hình chữ nhật bằng lá chuối, buộc hai cái lại với nhau thành một cặp, biểu trưng cho sinh thực khí nữ (yoni). Còn tên gốc của bánh cúng là bánh cuốn, do khi gói bánh phải cuốn lá dừa lại thành hình dài, biểu trưng cho sinh thực khí nam (linga).

Con mèo tám đuôi sững sờ, đôi mắt đen của nó đầy nghi ngờ rồi trở thành ánh mắt biết ơn khó tả. Cuối cùng nó cũng hiểu ý của Đức Phật, rằng chỉ khi nó gặp được người sẵn sàng biến nó thành hoàn thiện, nó mới có chín đuôi. Con mèo từ từ đứng dậy, cúi đầu, liếm tay chàng trai một cách chân thành, ấm áp. Lúc này anh mới nhận ra đôi mắt nó ươn ướt, có lẽ là nước mắt.

Không chỉ vậy, với thể thức "gom" lại chỉ còn một hạng mục thi đấu và không phân biệt dòng xe, kiểu loại; sự cạnh tranh giữa các đội đua cũng kịch tính và "khó nhằn" hơn. Các đội đua với với những chiếc xe công suất lớn, được đầu tư hơn sẽ có lợi thế. Mặc dù vậy, theo anh Đức, điều kiện về phương tiện, vật chất cũng chỉ là một phần, bởi yếu tố quan trọng quyết định đến cuộc đua chính là kỹ năng lái, và đâu đó còn có sự may mắn.

Ếch òn là động vật lưỡng cư, có phần bụng nở to đặc trưng, sống trên đồi cát hoặc dưới chân núi, nơi đất cát tơi xốp. Thức ăn của chúng là các loài côn trùng có cánh bay tầm thấp như mối. Một số người biết cách chế biến ếch òn thành món ăn "độc nhất vô nhị". Vào khoảng tháng 5, tháng 6 hằng năm là mùa ếch òn ôm trứng nên được đánh giá là "ngon, bổ" hơn nhưng trước đây chưa bao giờ lên cơn "sốt" hàng như hiện nay. Nhiều trang Facebook rao bán ếch òn sống trong các thùng giấy, giao tận nơi với giá hơn 300.000 đồng/kg và được khách hàng săn đón vì tò mò.